อำเภอกันตัง |
|
กันตังเมืองสะอาด ธรรมชาติริมฝั่งน้ำ
สง่างามตำหนักจันทน์ พิพิธภัณฑ์
พระยารัษฎา ท่าเทียบเรือต่างประเทศ
เขตกำเนิดยางพารา |
ข้อมูลทั่วไป |
|
|
อำเภอกันตัง เป็นอำเภอเก่าแก่อำเภอหนึ่งในจังหวัดตรัง คำว่า "กันตัง" สันนิษฐานว่าเป็นคำในภาษามาเลย์
ประวัติ
ภาพถ่ายเก่า ท่าเทียบเรือกันตังในอดีต
ตัวอำเภอกันตัง ภาพถ่ายจากบริเวณ ท่าเรือกันตัง ซึ่งเป็นท่าที่ใช้ขนถ่ายสินค้าไปต่างประเทศมาตั้งแต่โบราณ
ตัวอำเภอกันตัง ภาพถ่ายเรือลากจูงประเภท Freeder ให้บริการเส้นทางกันตัง-ปีนัง-กันตัง สัปดาห์ละสองเที่ยว
กันตัง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดตรัง ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำตรัง ห่างจากตัวเมืองตรังเพียง 24 กิโลเมตร ในอดีตกันตังเป็นเมืองท่าสำคัญแห่งหนึ่งทางฝั่งมหาสมุทรอินเดีย เป็นศูนย์กลางการคมนาคมทางน้ำสำคัญมาแต่โบราณ เมื่อพระยารัษฎานุประดิษฐมหิศรภักดีมารับตำแหน่งใน พ.ศ. 2433 ได้ดำเนินการพัฒนาเมืองตรัง (กันตัง) ทุกด้าน โดยมีจุดมุ่งหมายจะทำให้เป็นเมืองค้าขาย เริ่มจากการย้ายเมืองจากตำบลควนธานีไปตั้งที่ตำบลกันตัง และสร้างความเจริญแก่เมืองตรัง (กันตัง) อย่างมาก การพัฒนาในสมัยพระยารัษฎาฯ ที่จะนำไปสู่ความเป็นเมืองท่าค้าขายมีอยู่หลายด้าน เริ่มจากการแก้ปัญหาความไม่สงบเรื่องโจรผู้ร้ายและการส่งเสริมอาชีพพื้นฐานคือการเกษตร เริ่มต้นจากเกษตรยังชีพในครัวเรือน และขยายเป็นเกษตรเพื่อการค้า โดยใช้กุศโลบายต่าง ๆ และระบบกลไกของรัฐ เช่น การยกเว้นเก็บภาษีอากรและการเกณฑ์แรงงานแก่ผู้บุกเบิกทำนา จนสามารถส่งข้าวขายปีนังได้ ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้านี้ ชาวเมืองขาดแคลนข้าว ต้องซื้อจากปีนังอยู่เสมอ การสร้างถนนและสะพานก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนสินค้าในท้องถิ่น และส่งขายต่างประเทศทางท่าเรือกันตัง พระยารัษฎาฯ ส่งเสริมบริษัทตัวแทนซื้อขายสินค้าที่ท่าเรือกันตัง สินค้าสำคัญในสมัยนั้น ได้แก่ เป็ด ไก่ สุกร โค กระบือ พริกไทย ข้าว ตับจาก ไม้เคี่ยม ไม้โปรง เป็นต้น
การพัฒนาของพระยารัษฎาฯ สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงในส่วนกลางที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปฏิรูประบบราชการ และนำพาชาติเข้าสู่การพัฒนาให้เทียบทันอารยประเทศ การก่อสร้างทางรถไฟสายใต้ที่กำหนดให้มีทางแยกจากทุ่งสงมุ่งสู่ท่าเรือกันตังเริ่มสร้างตั้งแต่ พ.ศ. 2444 ส่วนในสายแยกตั้งแต่ทุ่งสงถึงกันตัง เปิดการโดยสารระหว่างกันตัง-ห้วยยอด วันที่ 1 เมษายนพ.ศ. 2456 และต่อมา เปิดการโดยสารระหว่างห้วยยอด-ทุ่งสง ในวันที่ 1 มกราคมพ.ศ. 2446 (นับปีแบบเก่า ขึ้นศักราชใหม่เดือนเมษายน เดือนมกราคมเป็นเดือนที่ 10 ของปี) เส้นทางรถไฟนี้ส่งเสริมนโยบายเมืองท่าค้าขายของพระยารัษฎาฯ ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ พระยารัษฎาฯ ยังได้มองการณ์ไกล ที่จะทำให้กันตังเป็นท่าเรือค้ากับต่างประเทศได้เต็มศักยภาพ โดยเสนอทางรัฐบาลจัดสร้างท่าเรือน้ำลึก แต่ไม่ได้รับการสนับสนุนใน พ.ศ. 2435 ซึ่งเป็นปีที่สถาปนากระทรวงมหาดไทย และเริ่มการปกครองระบบมณฑลขึ้นเป็นครั้งแรก หัวเมืองฝ่ายทะเลตะวันตกเดิมเปลี่ยนเป็นมณฑลภูเก็ต เมืองตรังเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลภูเก็ต
ในปี พ.ศ. 2434 ทางการได้ยุบเมืองปะเหลียนรวมกับเมืองตรัง ต่อมามีประกาศข้อบังคับลักษณะการปกครองท้องที่ ร.ศ.115 (พ.ศ. 2439) แบ่งท้องที่การปกครองเป็นอำเภอ จังหวัดตรังมี 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง (กันตัง) อำเภอบางรัก อำเภอเขาขาว (ห้วยยอด) อำเภอสิเกา และอำเภอปะเหลียน มีตำบลรวม 109 ตำบล
ต่อมา พ.ศ. 2444 พระยารัษฎาฯ ได้รับแต่งตั้งเป็นข้าหลวงเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ต มีผู้ว่าราชการเมืองตรังต่อจากพระยารัษฎาฯ 5 คน พอถึง พ.ศ. 2458 สมัยที่พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี (สิน เทพหัสดินฯ) เป็นผู้ว่าราชการเมือง มหาอำมาตย์โท พระยาสุรินทรราชา (ม.ร.ว.สิทธิ์ สุทัศน์ฯ) เป็นสมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ต เห็นว่าเมืองที่กันตังอยู่ในทำเลไม่เหมาะสม เนื่องจากตอนสงครามโลกครั้งที่ 1 เรือดำน้ำของเยอรมันชื่อเอ็มเด็น ได้ลอยลำยิงถล่มปีนัง หากมีสงครามเกิดขึ้นอีก เมืองตรังอาจจะถูกยิงเช่นปีนัง รวมทั้งพื้นที่ลุ่ม และมีโรคระบาด หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ เมืองตรัง พ.ศ. 2458 แล้ว จึงขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตย้ายเมืองไปตั้งที่อำเภอบางรัก และได้ย้ายไปเมื่อวันที่ 1 มกราคมพ.ศ. 2458
ปัจจุบันกันตังยังคงเป็นเมืองท่าที่สำคัญของจังหวัดตรัง โดยมีการส่งสินค้าประเภทตู้คอนเทนเนอร์ผ่านท่าเทียบเรือกันตังโดยใช้เรือลากจูง ให้บริการระหว่างเส้นทางกันตัง-ปีนัง-กันตัง สัปดาห์ละ 2 เที่ยว โดยสินค้าที่ส่งผ่านท่าเรือกันตังจะเป็นยางพาราและไม้ยางพาราแปรรูป นอกจากนี้แล้วยังมีสินค้าเทกองประเภทแร่ยิปซัมและถ่านหิน
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอกันตังตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ประชากร ชาวกันตังเป็นอำเภอที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์แห่งหนึ่ง โดยมีทั้งชาวไทยถิ่นใต้ ชาวไทยเชื้อสายจีน และชาวไทยเชื้อสายมลายู ซึ่งอาศัยอยู่ร่วมกันมายาวนานด้วยกันอย่างสันติสุข และแต่ละเชื้อชาติก็จะมีมีประเพณีที่สำคัญแตกต่างกันไป
- ศาสนา ชาวกันตังส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธร้อยละ 70.46 ศาสนาอิสลามร้อยละ 28.64 ส่วนที่เหลือนับถือศาสนาอื่นๆ โดยที่กันตังไม่มีความขัดแย้งทางศาสนา
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอกันตังแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 14 ตำบล 83 หมู่บ้าน ได้แก่
1. |
กันตัง |
|
|
|
(Kantang) |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
8. |
คลองลุ |
|
|
|
(Khlong Lu) |
|
|
|
7 หมู่บ้าน |
|
2. |
ควนธานี |
|
|
|
(Khuan Thani) |
|
|
|
6 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
9. |
ย่านซื่อ |
|
|
|
(Yan Sue) |
|
|
|
4 หมู่บ้าน |
|
3. |
บางหมาก |
|
|
|
(Bang Mak) |
|
|
|
6 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
10. |
บ่อน้ำร้อน |
|
|
|
(Bo Nam Ron) |
|
|
|
9 หมู่บ้าน |
|
4. |
บางเป้า |
|
|
|
(Bang Pao) |
|
|
|
7 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
11. |
บางสัก |
|
|
|
(Bang Sak) |
|
|
|
6 หมู่บ้าน |
|
5. |
วังวน |
|
|
|
(Wang Won) |
|
|
|
5 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
12. |
นาเกลือ |
|
|
|
(Na Kluea) |
|
|
|
6 หมู่บ้าน |
|
6. |
กันตังใต้ |
|
|
|
(Kantang Tai) |
|
|
|
6 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
13. |
เกาะลิบง |
|
|
|
(Ko Libong) |
|
|
|
8 หมู่บ้าน |
|
7. |
โคกยาง |
|
|
|
(Khok Yang) |
|
|
|
8 หมู่บ้าน |
|
|
|
|
|
|
14. |
คลองชีล้อม |
|
|
|
(Khlong Chi Lom) |
|
|
|
5 หมู่บ้าน |
|
|
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอกันตังประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองกันตัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกันตังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลควนธานี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนธานีทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางหมาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางหมากทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางเป้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางเป้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังวนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลกันตังใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกันตังใต้ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกยางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลคลองลุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองลุทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลย่านซื่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลย่านซื่อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อน้ำร้อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อน้ำร้อนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางสัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางสักทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนาเกลือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเกลือทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลิบง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะลิบงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลคลองชีล้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองชีล้อมทั้งตำบล
สถานที่น่าสนใจ
อำเภอกันตังเป็นอีกหนึ่งอำเภอที่มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน จึงมีสถานที่ท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจดังนี้
- สวนสาธารณะควนตำหนักจันทร์ เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจและท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ตั้งอยู่บริเวณถนนป่าไม้ อันเป็นส่วนหนึ่งของป่าสงวนแห่งชาติควนกันตัง สถานที่นี้ถือกำเนิดชื่อมาจากการเป็นตำหนักเล็ก ๆ ที่สร้างขึ้นบนเนินเขาเตี้ย ๆ (ควน) ในการรับเสร็จรัชการที่ 6 ครั้งเสร็จประพาสเมืองกันตังเมื่อ ปี 2452 เมื่อครั้งยังทรงพระอริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอราธิราชสยาม
- มกุฎราชกุมาร ต่อมาภายหลังใช้เป็นเรือนรับรองสโมสรข้าราชการ
-
สนามเพลาะสมัยสงครามโลกครั้งที่2
ในสมันสงครามโลกครั้งที่ 2 ควนตำหนักจันทร์ได้ใช้เป็นที่ตั้งทัพของกองกำลังทหารญี่ปุ่น หลังจากสิ้นสุดสงครามอาคารต่าง ๆ ได้ถูกรื้อถอนจนไม่เหลือร่องรอย ต่อมาได้ใช้พื้นที่นี้ส่วนหนึ่งสร้างดรงเรียนกันตังพิทยา ส่วนเนินเขาถูกปรับปรุงเป็นสวนสาธารณะเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจ และเป็นที่ออกกำลังกายของชาวเมืองกันตัง มีไม้ดอกไม้พันธ์หลายชนิด บนยอดสามารถมองเห็นทิวทัศน์ตัวเมืองกันตังและแม่น้ำกันตังได้อย่างชัดเจน
- สถานีรถไฟกันตัง ตามบันทึกการรถไฟ สถานีรถไฟกันตัง ตั้งอยู่ใกล้กับตึกแถวเก่าแบบจีน-โปรตุเกสในเขตเทศบาลเมืองกันตัง ซึ่งเดิมกันตังเคยเป็นเมืองสำคัญที่พระยารัษฏานุประดิษฐ์ต้องการให้เป็นเมืองท่าค้าขาย มีการสร้างทางรถไฟเพื่อรับส่งสินค้าถึงท่าเรือกันตัง เพื่อรับส่งสินค้าจากสิงคโปร์และมลายู จึงได้สร้างและเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการจากสถานีรถไฟทุ่งสง เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2456 โดยตัวอาคารเป็นอาคารไม้ชั้นเดียวทรงปั้นหยา มาด้วยสีเหลืองมัสตาร์ด ด้านหน้ามีมุขยื่น ตกแต่งมุมเสาด้วยลวดลายไม้ฉลุ ประตูเป็นประตูไม้บานเฟี้ยมแบบเก่า
- ยางพาราต้นแรกของประเทศไทย
นอกจากนี้แล้วยังมีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงาม เช่น
- อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม
- บ่อน้ำพุร้อนควนแดง
- หาดยาว
- หาดหยงหลิง
- หาดปากเมง
- เกาะมุก
- ถ้ำมรกต
- เกาะกระดาน
- เกาะเชือก
- เกาะลิบง
สถานศึกษาในอำเภอกันตัง
- วิทยาลัยการอาชีพกันตัง (ปวช 1-3, ปวส 1-2)
- โรงเรียนกันตังพิทยากร (ม.1-ม.6)
- โรงเรียนกันตังรัษฎาศึกษา (ม.1-ม.6)
- โรงเรียนจุ๋งฮัวโซะเซียว (อ.1-ม.6)
- โรงเรียนทุ่งเจริญวิทยาคาร (กำลังก่อสร้าง = ม.1-ม.6)
- โรงเรียนเทศบาลบ้านคลองภาษี (ท.๒) (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนประชาวิทยา (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านโคกยาง ( อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านบางเป้า (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านหนองเสม็ด (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านนาเกลือ (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านบางหมาก (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านบาตูปูเต๊ะ (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านเกาะเคี่ยม (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนบ้านเกาะมุกต์ (อ.1-ม.3)
- โรงเรียนเทศบาลวัดตรังคภูมิพุทธาวาส (ท.๑) (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนวิเศษกาญจน์ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนอนุบาลกันตังศึกษา (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านตะเคียนหลบฟ้า (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนวัดสีหราษฎร์ศรัทธา (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านไร่ใหญ่ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านป่าเตียว(อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านปาเต (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านแหลม (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านจุปะ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านแตะหรำ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านน้ำฉา (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านทุ่งอิฐ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านบางหมากน้อย (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านบางเตา (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านนาเหนือ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านย่านซื่อ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านท่าส้ม (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านท่าปาบ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านบางสัก (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านควนตุ้งกู (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านท่าโต๊ะเมฆ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านมดตะนอย (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านหาดยาว (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนวัดวารีวง (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านกันตังใต้ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านคลองชีล้อม (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านควนธานี (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านน้ำราบ (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านพระม่วง (อ.1-ป.6)
- โรงเรียนบ้านบาตูปูเต๊ะ สาขาบ้านหลังเขา (อ.1-ป.6)
งานเทศกาลประจำปี
- งานประเพณีลอยกระทง กันตังจะจัดอย่างยิ่งใหญ่10วัน10คืน เนื่องจากกันตังเป็นอำเภอปากแม่น้ำตรังจึงเหมาะแก่การลอยกระทงที่สุด คนอำเภอใกล้เคียงจะแห่มาเที่ยวกันอย่างหนาแน่นทุกปี
- งานประเพณีชักพระ มีการประกวดเรือพระวัดในอำเภอจะตกแต่งเรือพระและลากมาจากวัดของตนมาประชันกันในงาน
- งานประเพณีสารทเดือนสิบ ชาวบ้านเรียก"ชิงเปรต"มีการจัดสำรับขนมเดือนสิบหรือที่เรียกว่า"หมรับ=หอ-มรอ-อะ-บอ-หมรับ-"มาถวายแด่วัดที่อยู่ใกล้บ้าน
- งานของดีเมืองกันตัง ในงานจะมีของดีแต่ละชุมชนมาออกร้านกันมากมาย
การเดินทาง[แก้]
การเดินทางจากอำเภอกันตังไปอำเภอใกล้เคียงในจังหวัดตรังวัดเป็นระยะทางโดยประมาณดังนี้
อ้างอิง
พิกัดภูมิศาสตร์: 7°23′57″N 99°28′23″E / 7.39929°N 99.47296°E / 7.39929; 99.47296
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ อำเภอกันตัง