ประเภทของคนพิการทางการศึกษา 2552
กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศ เรื่อง กำหนดประเภทและหลักเกณฑ์ของคนพิการทางการศึกษา พ.ศ.2552 โดยข้อ 2 ได้กำหนดประเภทของคนพิการไว้9 ประเภท ดังนี้
1.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเห็น
2.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน
3.บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา
4.บุคคลที่มีความบกพร่องทางร่างกายหรือการเคลื่อนไหวหรือสุขภาพ
5.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้
6.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา
7.บุคคลที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรมหรืออารมณ์
8.บุคคลออทิสติก
9.บุคคลพิการซ้อน
ประเภทของคนพิการ
โดย พวงแกว กิจธรรม
คนสวนใหญมกรั ูจัก “ คนพการ ิ ” เฉพาะที่พบเห็นกันเจนตา ไดแก คนพิการดานรางกาย หรือ
การเคลื่อนไหว ( แขนดวน ขากุด เปนอมพาต ั ฯลฯ ) และคนตาบอด เปนตน แทที่จริงคนพการม ิ ี
หลากหลายประเภท
ในพระราชบญญั ัติการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการ พ.ศ. 2534 มาตรา 4 ไดใหนยาม ิ “ คนพิการ ”
และ “ การฟนฟูสมรรถภาพ ” วา
“ คนพิการ ” หมายความวา คนที่มีความผิดปกติหรือบกพรองทางรางกาย ทางสติปญญา
หรือทางจิตใจ ตามประเภทและหลักเกณฑที่กําหนดในกฎกระทรวง
“ การฟนฟสมรรถภาพ ู ” หมายความวา การเสริมสรางสมรรถภาพ หรือการเสริมสราง
ความสามารถของคนพิการใหมีสภาพดีขนโดยอาศ ึ้ ัยวิธีการทางการแพทย ทางการศกษา ึ ทางสังคม และ
การฝกอาชีพ เพื่อใหคนพิการไดมีโอกาสทํางาน หรือดํารงชีวิตในสังคมทัดเทียมคนปกติ
ตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 2 ( พ.ศ. 2537 ) ออกตามความในพระราชบัญญัติการฟนฟู
สมรรถภาพคนพิการ พ.ศ. 2534 มาตรา 4 และมาตรา 20 โดย รัฐมนตรีวาการกระทรวง
สาธารณสุขไดกําหนดใหคนพิการมี 5 ประเภท โดยแตละประเภทมีลักษณะ ดังนี้
1) คนพิการทางการมองเห็นไดแก
(ก) คนที่มีสายตาขางที่ดีกวาเมื่อใชแวนสายตาธรรมดาแลวมองเห็นนอยกวา 6/18
หรือ 20/70 ลงไปจนมองไมเห ็นแมแต แสงสว าง หรือ
(ข) คนที่มีลานสายตาแคบกวา 30 องศา
2) คนพิการทางการไดยินหรือการสื่อความหมาย ไดแก
(ก) คนที่ไดยนเส ิ ียงที่ความถี่ 500 เฮิรตซ 1000 เฮิรตซ หรือ 2000 เฮิรตซ ใน หู
ขางที่ดีกวาที่มความด ี ังเฉลี่ยดังตอไปน ี้
(1) สําหรับเด็กอายุไมเกนิ 7 ป เกิน 40 เดซิเบล ขึ้นไปจนไมไดยินเสียง
(2) สําหรับคนทั่วไปเกิน 55 เดซิเบล ขึ้นไปจนไมไดยินเสยงี หรือ
(ข) คนที่มีความผิดปกติหรือความบกพรองในการเขาใจหรือการใชภาษาพดู
จนไมสามารถสื่อความหมายกับคนอื่นได
3) คนพิการทางกายหรือการเคลื่อนไหว ไดแก
(ก) คนที่มีความผิดปกติหรือความบกพรองของรางกายที่เหนได ็ อยางชดเจน ั และ
ไมสามารถประกอบกจวิ ัตรหลักในชวีิตประจําวนได ั หรือ 2
(ข) คนที่มีการสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหวมือ แขน ขา หรือ ลําตัว
อันเนื่องมาจากแขนหรือขาขาด อัมพาตหรือออนแรง โรคขอ หรืออาการ
ปวดเรื้อรัง รวมทั้งโรคเรื้อรังของระบบการทํางานของรางกายอื่น ๆ ที่ทําให
ไมสามารถประกอบกจวิ ัตรหลักในชวีิตประจําวนหร ั ือดารงช ํ ีวติในสังคม
เยี่ยงคนปกติได
4) คนพการทางจ ิ ิตใจหรือพฤติกรรม ไดแก คนทมี่ ีความผิดปกติหรือความ บกพรองทาง
จิตใจ หรือสมองในสวนของการรับรู อารมณ ความคิด จนไมสามารถควบคุม
พฤติกรรมที่จําเปนในการดแลตนเองหร ู ืออยูรวมกับผูอนื่
5) คนพการทางสต ิ ปิญญาหร ือการเรียนรู ไดแก คนที่มีความผิดปกติหรือความ บกพรองทาง
สติปญญาหรือสมองจนไมสามารถเรียนรูดวยว ิธีการศึกษาปกตไดิ
อยางไรก็ตาม กระทรวงศึกษาธิการไดพิจารณาเห็นวา การจําแนกประเภทคนพิการตาม
กฎกระทรวงของกระทรวงสาธารณสุขดังกลาวไมคอยจะสอดคลองก ับการจัดการศกษาพ ึ ิเศษให คน
พิการตามแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล จึงไดจําแนกคนพิการตามความตองการ จําเปนทางการ
จัดการศึกษาเปน 9 ประเภท ดังนี้
1. บุคคลที่มีความบกพรองทางการเห็น หมายถึง บุคคลที่สูญเสียการเห็นตั้งแตระดับ
เล็กนอยจนถึงตาบอดสนิท อาจแบงได 2 ประเภท คือ
1.1 คนตาบอด หมายถึง คนที่สูญเสียการเหนมากจนต ็ องสอนใหอานอักษรเบรลล
หรือใชวิธีการฟงเทปหรือแผนเส ียง หากตรวจวัดความชัดของสายตาขางดีเมื่อ
แกไขแลวอย ในระด ู ับ 6 สวน 60 หรือ 20 สวน 200 (20/200) ลงมาจนถึง
บอดสนิท (หมายถึง คนตาบอดสามารถมองเห็นวัตถุไดในระยะห างนอยกว า 6
เมตร หรือ 20 ฟุต ในขณะที่คนปกตสามารถมองเห ิ ็นวัตถุเดียวกนได ั ในระยะ
60 เมตร หรอื 200 ฟุต ) หรือมี ลานสายตาแคบกวา 20 องศา (หมายถึง
สามารถมองเห็นไดกว างนอยกว า 20 องศา)
1.2 คนเห็นเลอนลาง ื หมายถึง คนที่สูญเสียการเห็น แตยังสามารถอานอักษร
ตัวพิมพที่ขยายใหญได หรือตองใชแวนขยายอ าน หากตรวจวดความช ั ัดของ
สายตาขางดีเมอแก ื่ ไขแลวอย ในระด ู ับระหวาง 6 สวน 18 (6/18) หรือ 20 สวน
70 (20/70) ถึง 6 สวน 60 (6/60) หรือ 20 สวน 200 (20/200) หรือมี ลาน
สายตาแคบกวา 30 องศา
3
2. บุคคลที่มีความบกพรองทางการไดยิน หมายถึง คนที่สูญเสียการไดยิน ตั้งแตระดับ
รุนแรงจนถึงระดับนอยอาจแบงไดเปน 2 ประเภท คือ
2.1 คนหูหนวก หมายถึง คนที่สูญเสียการไดยินมากจนไมสามารถรับขอมูลผาน
ทางการไดยนิ ไมวาจะใสหรือไมใสเครื่องชวยฟงก็ตาม โดยทวไปหากตรวจการ ั่
ไดยินจะสูญเสยการได ี ยินประมาณ 90 เดซิเบลขึ้นไป (เดซิเบล เปนหน วยว ัด
ความดังของเสียง หมายถึง เมื่อเปรียบเทียบระดับเริ่มไดยินเสียงของเดกปกต ็ ิ เมื่อ
เสียงดังไมเกิน 25 เดซิเบล คนหูหนวกจะเริ่มไดยนเส ิ ียงดังมากกวา 90 เดซิ
เบล)
2.2 คนหูตงึ หมายถึง คนที่มีการไดยินเหลืออยูพอเพยงท ี ี่จะรับขอมูลผานทางการได
ยิน โดยทวไปจะใส ั่ เครื่องชวยฟง และหากตรวจการไดยินจะพบวามีการสูญเสีย
การไดยนนิ อยกวา 90 เดซิเบล ลงมาจนถึง 26 เดซิเบล คือ เมื่อเปรียบเทียบระดับ
เริ่มไดยนเส ิ ียงของเด็กปกต ิเมื่อเสียงดังไมเก ิน 25 เดซิเบล เด็กหูตึงจะเริ่มไดยิน
เสียงที่ดังมากกวา 26 เดซิเบล ขึ้นไปจนถึง 90 เดซิเบล
3. บุคคลที่มีความบกพรองทางสตปิญญา หมายถึงคนทมี่ ีพัฒนาการชากว า คนปกติ
ทั่วไปเมื่อวัดสติปญญา โดยใชแบบทดสอบมาตรฐานแลว มีสติปญญาต่ํากวาบุคคล
ปกต ิ และความสามารถในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่ํากวาเกณฑปกติอยางนอย 2
ทักษะหรือมากกวา เชน ทกษะการส ั ื่อความหมาย ทกษะทางส ั ังคม ทักษะการใชสา
ธารณสมบัติ การดูแลตนเอง การดํารงชวีตในบ ิ าน การควบคุม ตนเอง สุขอนามยั
และความปลอดภัย การเรียนวิชาการเพื่อชีวิตประจําวัน การใชเวลาว างและการ
ทํางาน ซึ่งลักษณะความบกพรองทางสติปญญา จะแสดงอาการกอนอายุ 18 ป
4. บุคคลที่มีความบกพรองทางรางกายหรือสุขภาพ หมายถึง คนที่มีอวัยวะไม สมสวน
อวัยวะสวนใดส วนหนึ่งหรือหลายสวนขาดหายไป กระดกและกล ู ามเนื้อพการ ิ
เจ็บปวยเรื้อรังรุนแรงมีความพิการระบบประสาท มีความลําบากในการ เคลื่อนไหว
ซึ่งเปนอุปสรรคตอการศึกษาในสภาพปกติ ทั้งนี้ไมรวมคนที่มีความ บกพรองทาง
ประสาทสัมผัส ไดแก ตาบอด หูหนวก อาจแบงไดเป น 4 ประเภท คือ
4.1 โรคของระบบประสาท เชน ซีรีบรัล พัลซี (Cerebral Palsy) หรือโรค
อัมพาต เนื่องจากสมองพิการ โรคลมชัก มัลติเพิล สเคลอโรซีส (Mulitiple
Sclerosis)
4.2 โรคทางระบบกลามเนื้อและกระดูก เชน ขออักเสบ เทาปุก โรคกระดูกออน
โรคอัมพาต กลามเนื้อลีบ หรือมัสคิวลาร ดิสโทรฟ (Muscular Dystrophy)
กระดูกสนหล ั งคด ั 4
4.3 การไมสมประกอบมาแตกําเนิด เชน โรคศีรษะโต สไปนา เบฟฟดา (Spina
Bifida) แขนขาดวนแตกําเนดิ เตี้ยแคระ
4.4 สภาพความพการและความบกพร ิ องทางสุขภาพอนๆื่ ไดแก สภาพความ
พิการ อันเนื่องมาจากอุบัติเหตุและโรคตดติ อ เชน ไฟไหม แขนขาขาด
โรคโปลิโอ โรคเยื่อบุสมองอักเสบจากเชอไวร ื้ ัส และอันตรายจากการคลอด
ความบกพรองทางสุขภาพ เชน หอบ หืด โรคหัวใจ วัณโรคปอด ปอด
อักเสบ
5. บุคคลที่มีปญหาทางการเรียนรู หมายถึง คนที่มีความบกพรองอยางใดอยางหนึ่ง หรือ
หลายอยางในกระบวนการพื้นฐานทางจตวิ ิทยาที่เกี่ยวกับความเขาใจหรือการใชภาษา
อาจเปนภาษาพูดและ/หรือภาษาเขียน ซึ่งจะมีผลทําใหมีปญหาในการฟง การพูด การ
คิด การอาน การเขียน การสะกด หรือการคิดคํานวณ รวมทั้งสภาพความบกพรอง
ในการรับรู สมองไดรับบาดเจ็บ การปฏิบัติงานของสมองสูญเสียไป ซึ่งทําใหมี
ปญหาในการอาน และปญหาในการเข าใจภาษา ทั้งนี้ ไมรวมคนที่มีปญหาทางการ
เรียนเนื่องจากสภาพบกพรอง ทางการเหน็ การไดยนิ การเคลื่อนไหว ปญญาออน
ปญหาทางอารมณ หรือความดอยโอกาสเนื่องจากสิ่งแวดลอม วัฒนธรรมหรือ
เศรษฐกิจ
6. บุคคลที่มีความบกพรองทางการพูดและภาษา หมายถึง คนที่มีความบกพรองในเรองื่
ของการออกเสียงพูด เชน เสียงผิดปกติ อัตราความเร็วและจังหวะการพูด ผิดปกติ
หรือคนที่มีความบกพรองในเรื่องความเขาใจและหรอการใช ื ภาษาพูด การเขียน และ
หรือระบบสัญลักษณอื่นทใชี่ ในการต ิดตอสอสาร ื่ ซึ่งอาจเกี่ยวกับรปแบบของภาษา ู
เนื้อหาของภาษาและหนาทของภาษา ี่
7. บุคคลที่มีปญหาทางพฤติกรรมหรืออารมณ หมายถึง คนที่มีพฤติกรรมเบี่ยงเบนไป
จากปกติเปนอย างมาก และปญหาทางพฤติกรรมนั้นเปนไปอย างตอเนื่อง ไมเปนที่
ยอมรับทางสังคมหรือวัฒนธรรม
8. บุคคลออทิสตกิ หมายถึง บุคคลที่มีความบกพรองทางพัฒนาการดานสังคม ภาษา
และการสื่อความหมาย พฤติกรรมอารมณ และจินตนาการ ซึ่งมสาเหต ี ุเนื่องมาจาก
การทํางานในหนาที่บางสวนของสมองที่ผิดปกติไป และความผิดปกตินี้พบไดกอนวัย
30 เดือน และมีลักษณะที่สาคํ ัญ คือ มีความบกพรองทางปฏิสัมพันธทางสังคม การ
สื่อสาร พฤติกรรมและอารมณ การรับรูทางประสาท สัมผัสทั้งหา การใชอวัยวะตาง
ๆ อยางประสานสัมพันธ การจินตนาการ และมีความสนใจที่สั้น เปนตน
9. บุคคลพิการซอน หมายถงึ คนที่มีสภาพความบกพรองหรือความพิการมากวาหนึ่ง
ประเภทในบุคคลเดียวกัน เชน คนปญญาออนที่สูญเสียการไดยิน เปนตน
เข้าชม : 1111
|
