บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเห็น   หมายถึง   บุคคลที่ไม่สามารถมองเห็นหรือมีการมองเห็นเลือนรางของสายตาทั้ง 2 ข้าง

              คนตาบอด  หมายถึง  คนที่สูญเสียการเห็นมากจนต้องสอนให้อ่านอักษรเบรลล์หรือใช้วิธีการฟังเทปหรือแผ่นเสียง  หากตรวจวัดความชัดของสายตาข้างดีเมื่อ แก้ไขแล้วอยู่ในระดับ  6  ส่วน  60  หรือ  20  ส่วน  200  (20/200)  ลงมาจนถึงบอดสนิท  (หมายถึง  คนตาบอดสามารถมองเห็นวัตถุได้ในระยะห่างน้อยกว่า  6  เมตร  หรือ  20  ฟุต  ในขณะที่คนปกติสามารถมองเห็นวัตถุเดียวกันได้ในระยะ  60  เมตร   หรือ 200  ฟุต  ) หรือมีลานสายตาแคบกว่า  20  องศา  (หมายถึง  สามารถมองเห็นได้กว้างน้อยกว่า  20  องศา)
          คนเห็นเลือนราง  หมายถึง  คนที่สูญเสียการเห็น แต่ยังสามารถอ่านอักษร ตัวพิมพ์ที่ขยายใหญ่ได้  หรือต้องใช้แว่นขยายอ่าน  หากตรวจวัดความชัดของสายตาข้างดีเมื่อแก้ไขแล้วอยู่ในระดับระหว่าง  6  ส่วน  18  (6/18)  หรือ  20 ส่วน  70  (20/70)  ถึง  6  ส่วน 60 (6/60)  หรือ 20  ส่วน 200 (20/200)  หรือมีลานสายตาแคบกว่า  30  องศา

สาเหตุ

• การถ่ายทอดทางพันธุกรรม
• การได้รับอุบัติเหตุที่กระทบกระเทือนต่อดวงตาโดยตรง หรือประสาทในการมองเห็น   อาทิเช่น
     -    สิ่งแปลกปลอมพวกสารเคมี หรือสารโลหะละลายที่ร้อนเข้าตา
     -    กรด - ด่างเข้าตา จะทำอันตรายอย่างมากต่อลูกตา และตามักจะบอดจากการอักเสบ หรือเยื่อตาเป็นแผล
     -    อุบัติเหตุอื่นๆ เช่นรถชนกัน อาจทำให้ของมีคมบาดเข้าตา ทำให้ขอบตา เยื่อบุตา ตาดำ หรือตาขาว ฉีกขาด ลูกตาแตก เป็นต้น
     -    แสงจากการหลอมแก้วเข้าตา ทำให้เลนส์ตาเสื่อมและกลายเป็นต้อกระจก
• การมีโรคตาบางชนิด ได้แก่
     -   ริดสีดวงตา เกิดจากจากติดต่อกันโดยใช้เครื่องนุ่งห่ม ผ้าเช็ดหน้าร่วมกัน มีอาการตาแดง เคืองตา น้ำตามาก รู้สึกคล้ายมีเม็ดทรายอยู่ในตา สามารถรักษาได้โดยการหยอดยากินยา ถ้าปล่อยไว้ไม่รักษาแต่เนิ่นๆ อาจทำให้ตาบอดได้
     -   ต้อหิน เกิดจากทางระบายน้ำในลูกตาอุดตันทำให้เกิดความดันในลูกตาสูง ทำลายจอตาและ เส้นประสาท จะมีอาการปวดตา ตาค่อยๆ มัวลงทุกที ตาแดงอยู่เสมอ เคืองตามาก เมื่อหลับตาแล้วเอานิ้วกดที่ลูกตาจะแข็งกว่าปกติ ไม่สามารถรักษาได้โดยการกินยา หรือหยดยา ถ้าเป็นมากต้องใช้วิธีผ่าตัด
     -   โรคขาดสารอาหาร (วิตามิน) เกิดจากการขาดสารอาหารที่มีวิตามินเอ เช่น มะละกอสุก ฟักทอง มะเขือเทศสุก เนื้อสัตว์ตับ เป็นต้น มีอาการคือ แพ้แสง ระคายเคืองตา เห็นไม่ชัดในที่มืดหรือสลัว ตาดำขุ่น ฝ้าไม่มันใส ต้องรีบพบแพทย์เพื่อรักษา มิฉะนั้นจะทำให้ตาบอดได้
     -   โรคหนองในเข้าตา เกิดจากการติดเชื้อหนองในจากช่องคลอดมารดาของเด็กขณะคลอดหรือ ใช้ผ้าเช็ดตัวผ้าขาวม้าของบิดาที่เป็นหนองในเช็ดหน้าเด็กมีอาการคือตาบวมแดงลืมตาไม่ขึ้นมีหนอง ไหลจากตาต้องรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาโดยด่วนถ้าช้าไปอาจตาบวมได้

การป้องกัน

• ระวังอุบัติเหตุหรืออันตรายที่จะมีผลกระทบกระเทือนดวงตา และประสาทตา
• ระวังรักษาและถนอมดวงตา เช่น ใช้สายตาในที่มีแสงสว่างพอเหมาะ
• ระวังการเกิดโรคที่มีผลต่อดวงตา เช่น ต้อตาอักเสบ ซิฟิลิส
• รับประทานอาหารที่มีสารอาหารบำรุงสายตา (วิตามินเอ) ให้พอเพียงแก่ความต้อง การของร่างกายทั้งปริมาณและคุณภาพ
• มีอาการผิดปกติทางตา ควรพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาแต่เนิ่นๆ
• ควรให้แพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขตรวจตาอย่างน้อยปีละครั้ง

เทคนิคการสอนเด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็น

1. ควรบอกเด็กก่อนว่าเป็นใครและถามเด็กว่าต้องการความช่วยเหลือหรือไม่ จะให้ครูช่วยเหลืออะไรได้บ้างอย่าพยามช่วยเด็กโดยที่เด็กไม่ต้องการความช่วยเหลือ
    

2. หากเด็กทั่วไปต้องการจะช่วยเหลือเด็ก ต้องให้คำแนะนำและบอกวิธีช่วยเหลือที่ถูกต้อง
    

3. ครูควรบอกเด็กให้ทราบเกี่ยวกับสภาพและการจัดห้องเรียนว่าสิ่งใดอยู่ที่ไหนบ้าง
    

4. เมื่อครูออกจากห้องต้องบอกเด็กด้วยทุกครั้ง
    

5. กรณีที่เป็นเด็กสายตาเลือนราง เอกสารการสอนที่แจกให้เด็ก ควรพิมพ์ให้เรียบร้อย ไม่ควรพิมพ์ด้วยตัวอักษรที่มีขนาดเล็กเกินไป ไม่ควรเขียนด้วยลายมือและควรพิมพ์เอกสารหน้าเดียว
    

6. ก่อนเขียนกระดาน ควรลบกระดานให้สะอาดและในการเขียนกระดานดำหรือกระดานขาว(white board)ควรใช้สีที่ตัดกับผิวพื้น
    

7. พยายามขจัดเสียงรบกวนที่เด็กกำลังเรียน
    

8. จัดให้เด็กที่สายตาเลือนราง ได้นั่งในที่ที่ไม่มีแสงสะท้อนรบกวนสายตาที่ยังมีการมองเห็นเหลืออยู่
    

9. จัดให้มีบริการอ่านหนังสือให้เด็กฟังและบันทึกเนื้อหาวิชาเรียนในเทปแล้วเปิดให้เด็กฟัง
    

10. จัดให้เด็กได้ร่วมกิจกรรมทุกอย่างที่ปลอดภัยแก่เด็กและจัดอุปกรณ์ที่จำเป็น